Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρόθεση ψήφου, στις τέσσερις περιφέρειας της Βόρειας Ελλάδας (Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία, Ήπειρος, Ανατολική Μακεδονία – Θράκη), το ποσοστό της ΝΔ είναι αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση και υπερδιπλάσιο από αυτό του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος βρίσκεται σε επίπεδα ιστορικού χαμηλού για κυβερνών κόμμα.
Συγκεκριμένα, στο ερώτημα «εάν είχαμε την ερχόμενη Κυριακή βουλευτικές εκλογές, εσείς ποιο κόμμα θα επιλέγατε να ψηφίσετε;», το 32,8% απαντά ΝΔ (έναντι 29,2% τον Νοέμβριο του 2016), έναντι μόλις 14,1% που δηλώνει τον ΣΥΡΙΖΑ (από 15,4). Την τρίτη θέση καταλαμβάνει η Χρυσή Αυγή με 5,7%, υποχωρώντας από το 7,7% της προηγούμενης μέτρησης, ενώ ακολουθούν το ΚΚΕ με 4,5% (έναντι 5,6%), η Δημοκρατική Συμπαράταξη (ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ) με 4,2% (έναντι 3,6%), η Ένωση Κεντρώων με 2,8% (έναντι 2,7%) οι Ανεξάρτητοι Έλληνες με 2,1% (έναντι 1,4%), Το Ποτάμι με 1,5% (έναντι 2,1%), ενώ το 3,2% επιλέγει μικρότερα κόμματα. Η αδιευκρίνιστη ψήφος (αναποφάσιστοι, λευκό -άκυρο, Δεν ξέρω-Δεν απαντώ) ανέρχεται στο πολύ υψηλό ποσοστό του 29,1%.
Είναι προφανές, λοιπόν, ότι τα κόμματα της ήσσονος αντιπολίτευσης δεν μπορούν να καρπωθούν, τουλάχιστον προς το παρόν, ψηφοφόρους από τη δημοσκοπική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ. Έτσι, καθώς αντίστοιχα είναι τα ευρήματα και σε πανελλήνιας κλίμακας έρευνες, φαίνεται ότι ένα σημαντικό μέρος του πολιτικού παιχνιδιού εφεξής θα παιχτεί στη διεκδίκηση των αναποφάσιστων (20,3%), από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ για την κάλυψη της διαφοράς και από την πλευρά της ΝΔ για την επίτευξη της αυτοδυναμίας.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ υπολογίζεται σήμερα στο μισό των ψήφων που έλαβε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, ενώ η επιρροή της ΝΔ στη Βόρεια Ελλάδα είναι μεγαλύτερη από το εκλογικό της ποσοστό στην ίδια εκλογική αναμέτρηση.
Με τέτοιο ποσοστό στην πρόθεση ψήφου είναι αναμενόμενο και το συντριπτικό ποσοστό αποδοκιμασίας του κυβερνητικού έργου (σσ: η ερώτηση αφορά το κυβερνητικό έργο στην περιοχή των ερωτηθέντων) που φθάνει το 76,5% και είναι μάλιστα αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση(Νοέμβριος 2016), με τα ποσοστά ικανοποίησης να κινούνται σε μονοψήφιο ποσοστό (8,5%).
Ενδεικτικό της εξαιρετικά δυσχερούς θέσης της κυβέρνησης είναι το γεγονός ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά δυσαρέσκειας συγκεντρώνονται στα εμβληματικά πεδία στα οποία στήριξε το πολιτικό της αφήγημα και κέρδισε την εξουσία. Συγκεκριμένα, σχεδόν οκτώ στους δέκα βορειοελλαδίτες (78,7%) δηλώνουν ότι δεν είναι καθόλου ικανοποιημένοι από την κυβέρνηση στο ζήτημα της καταπολέμησης της ανεργίας, το 75,3% ότι δεν είναι καθόλου ικανοποιημένο στο ζήτημα της οικονομίας, το 68,4% στο ζήτημα της καταπολέμησης της διαπλοκής και το 62,1% στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Σε σχέση, δε, με το πρόσφατο κλείσιμο της αξιολόγησης, μόλις το 6,2% φαίνεται να ασπάζεται την αισιοδοξία του πρωθυπουργού ότι αυτή αποτελεί την απαρχή για το τέλος των μνημονίων, όταν το 91,2% πιστεύει πως είτε η χώρα θα μείνει για πολύ μεγάλο διάστημα σε καθεστώς επιτήρησης από τους δανειστές χωρίς ανάπτυξη είτε ότι οι πολίτες θα επωμιστούν νέα βάρη χωρίς ανάπτυξη.
Σε αυτό το κλίμα, αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι σχεδόν οι μισοί πολίτες στη Βόρεια Ελλάδα ζητούν να γίνουν εκλογές μέσα στο επόμενο εξάμηνο – όσοι θέλουν εκλογές είναι ελαφρώς λιγότεροι από όσους τις απορρίπτουν.
Στην ερώτηση για τον καταλληλότερο πρωθυπουργό, ο Αλέξης Τσίπρας σημειώνει το ιδιαίτερα χαμηλό 10,7%, έναντι 28,8% του Κυριάκου Μητσοτάκη. Σε αυτή την ερώτηση απόλυτος κυρίαρχος είναι ο «Κανένας» με 51,5%, στοιχείο που δείχνει ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει μπροστά του σημαντικό περιθώριο βελτίωσης του ηγετικού του προφίλ αλλά και ο πρωθυπουργός σημαντικό περιθώριο ανάκαμψης. Το παραπάνω εύρημα αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία δεδομένου ότι σχεδόν ένας στους δύο βορειοελλαδίτες (48,6%) δηλώνει ότι η ικανότητα του πολιτικού αρχηγού είναι το βασικό κριτήριο της ψήφου του στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, όταν το στοιχείο της κομματικής ταύτισης υπολείπεται σημαντικά και βρίσκεται μόλις στο 11%.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα γενικότερα ποιοτικά στοιχεία της έρευνας. Πιο συγκεκριμένα, στον ιδεολογικό άξονα Δεξιά – Αριστερά (από 1 έως 9, 1 Άκρα Δεξιά – 9 Άκρα Αριστερά), τα ευρήματα δείχνουν ενίσχυση της τάσης των πολιτών να στρέφονται προς το κέντρο, καθώς η μέση οδός (επιλογή «5») συγκεντρώνει ποσοστό 37,5%, που φθάνει το 53% αν προστεθούν και οι κοντινές επιλογές στην κλίμακα, δηλαδή του «4» και του «6».
Η απογοήτευση για την πολιτική ζωή της χώρας (με 47,2%) είναι πλέον το κυρίαρχο συναίσθημα των πολιτών της Βόρειας Ελλάδας, σημειώνοντας μάλιστα αυξητική τάση (43,5% τον Δεκέμβριο του 2016), ακολουθούμενη από το αίσθημα του θυμού/αγανάκτησης που εκφράζει το 19,1% (από 24,7% τον Δεκέμβριο) των βορειοελλαδιτών. Αυτό το στοιχείο, της έντονης και αυξανόμενης απογοήτευσης, που βρίσκεται δίπλα στο αίσθημα της παραίτησης, σίγουρα θα πρέπει να προβληματίσει το πολιτικό προσωπικό της χώρας, σε σχέση με τις ελπίδες και τις προσδοκίες που με ρεαλισμό πλέον καλούνται να εκφράσουν τα ελληνικά κόμματα.
Ακόμα και εν μέσω αυτών των αρνητικών συναισθημάτων, πάντως, το 70,9% των βορειοελλαδιτών πιστεύει ότι το ευρώ είναι το νόμισμα που εγγυάται καλύτερη προοπτική για τη χώρα μας, έναντι 22,9% που δηλώνει τη δραχμή.
Πρώην πρωθυπουργοί
Αίσθηση αναμένεται να προκαλέσουν τα ευρήματα σχετικά με τη γνώμη των κατοίκων της Βόρειας Ελλάδας για τους πρώην πρωθυπουργούς αλλά και για τις ευθύνες τους σχετικά με την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας. Συγκεκριμένα, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των βορειοελλαδιτών, πάνω από το μισό ποσοστό του δείγματος (50,5%) θεωρεί ότι τη μεγαλύτερη ευθύνη έχουν οι κυβερνήσεις του Κώστα Σημίτη, ακολούθως του Γιώργου Παπανδρέου (26,2), ενώ πολλοί λιγότεροι, μόλις το 15,5%, καταλογίζουν ευθύνες στις κυβερνήσεις του Κώστα Καραμανλή.
Με βάση τα παραπάνω ευρήματα πολύ λογικά ο Κώστας Καραμανλής θεωρείται χρήσιμο πολιτικό κεφάλαιο για τον τόπο από το 55,6% των ερωτηθέντων, έναντι 29,1% που θεωρεί χρήσιμο κεφάλαιο τον Αντώνη Σαμαρά, μόλις 8,5% τον Κώστα Σημίτη και μόνο 6,7% τον Γιώργο Παπανδρέου.
Ιδιωτικοποιήσεις και Βόρεια Ελλάδα
Η ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα ποσοστά συναίνεσης από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Βόρειας Ελλάδας, καθώς το 49,9% συμφωνεί ή μάλλον συμφωνεί με την πώληση του ΟΛΘ σε ιδιώτη, έναντι 42,3% που διαφωνεί ή μάλλον διαφωνεί. Μοιρασμένες είναι οι απόψεις σε ό,τι αφορά την προοπτική ιδιωτικοποίησης της ΔΕΘ – Helexpo, ενώ, αντίθετα, η ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού συγκεντρώνει τα μεγαλύτερα ποσοστό διαφωνίας, ήτοι 53%, προφανώς λόγω του φόβου των πολιτών ότι αυτή θα συνοδευτεί από αύξηση της τιμής των διοδίων.
Τα στοιχεία της έρευνας
Η έρευνα Πολιτικό Βαρόμετρο «Εγνατία Point of View» έγινε στο διάστημα 8 έως 20 Ιουνίου 2017 στις τέσσερις βορειοελλαδικές περιφέρειες τις οποίες συνδέει η Εγνατία Οδός, ήτοι Ήπειρο, Δυτική Μακεδονία, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία Θράκη. Ήταν ποσοτική, τηλεφωνική, με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Συμμετείχαν σε αυτήν 2.036 άτομα, άνδρες και γυναίκες άνω των 18 ετών. Η κατανομή του δείγματος ανά περιφέρεια ήταν Κεντρική Μακεδονία 50,9%, Ανατολική Μακεδονία Θράκη 30,4%, Δυτική Μακεδονία και Ήπειρος 18,7%.