Μεγάλο ντόρο κάνει αυτό τον καιρό η ταινία βιογραφίας του Στέλιου Καζαντζίδη με τον τίτλο «Υπάρχω»…
Βλέπουμε ουρές έξω από κινηματογράφους και αυτή η εικόνα θυμίζει την δεκαετία του ’60 με τις ταινίες του Νίκου Ξανθόπουλου που αποκαλείτο και «παιδί του λαού»…
Μιας και έζησα στο μεταίχμιο δύο εποχών της πρώιμης εποχής των μίντια με Φαντάζιο, Ρομάντζο, Επίκαιρα και Ταχυδρόμο, με την κρατική ραδιοφωνία, αλλά και με την διαρχία ΕΡΤ - ΥΕΝΕΔ από την μια και την εποχή της ιδιωτικής τηλεόρασης, των πολλών μέσων ενημέρωσης και την πλειάδα των περιοδικών, το μάτι μου έπεσε σε ένα κείμενο της Μίκας Αγραφιώτου με το οποίο συμφωνώ.
Διαβάζοντας το βιβλίο του Σπύρου Δερβενιώτη "Πάρε το χνάρι που άφησα" για τον πατέρα του, τον σπουδαίο Θεόδωρο Δερβενιώτη, στάθηκα για λίγο στα τελευταία χρόνια τόσο του ίδιου όσο και των ανθρώπων που συνεργάστηκε ο μουσικός, τα οποία ο Σπύρος περιγράφει με τρομερή οξυδέρκεια.
Η γενιά του Στέλιου Καζαντζίδη, του Άκη Πάνου και των υπολοίπων ήταν μια γενιά χωρίς καθόλου αντισώματα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης και κυρίως, στην κρεατομηχανή που ονομάζεται ιδιωτική τηλεόραση και της σόου μπιζνας που κατασκεύασε τη δεκαετία του 1990.
Έτσι, όπως ορθά αναφέρει ο Σπύρος, τα κοράκια έπεσαν πάνω τους σαν σμήνος για να κατασπαράξουν ανθρώπους που δεν είχαν καμία απολύτως αντίληψη της δύναμης αυτών των μέσων, μετατρέποντας τη ζωή τους σε ριάλιτι σόου και προσφέροντας απλόχερα όλες τις αδυναμίες της ιδιοσυγκρασίας τους ως βορά στα νύχια του αδηφάγου τηλεοπτικού κοινού.
Θυμάμαι ακόμα σαν μια σκηνή που πυρακτώθηκε κάπου στα βάθη της μνήμης μου, τον Άκη Πάνου να εμφανίζεται με τις πιτζάμες σε όλα τα τηλεοπτικά δίκτυα την ημέρα της απαγωγής της κόρης του, όπως και μετά, με το όλο δράμα που ακολούθησε με τη δολοφονία του γαμπρού του και πουλήθηκε κομματάκι-κομματάκι από τους δημοσιογράφους της εποχής για να μας σερβιριστεί αμάσητο σε γυαλιστερές πιατέλες.
Θυμάμαι, επίσης, και τον Στέλιο Καζαντζίδη να παίρνει σβάρνα τα κανάλια και να τα βάζει με θεούς και δαίμονες, σαν ταύρος σε υαλοπωλείο και τους δημοσιογράφους σαν άλλοι αυτόκλητοι ταυρομάχοι να κουνάνε μπροστά του κόκκινα πανιά για να τον εξαγριώσουν ακόμα περισσότερο. Και να τα νούμερα, και να οι αδιέξοδες διενέξεις, οι φωνές και οι απομυθοποιήσεις των μύθων μέσα και έξω από το γυαλί έτσι ώστε το λαϊκό τραγούδι να μετατραπεί σε κάποιου είδους καλτ, κάτι το ευτελές και φθηνό με ευτελείς και φθηνούς θιασώτες και καλλιτέχνες.
Φυσικά και υπήρχαν άνθρωποι εκείνης της γενιάς που επέλεξαν, είτε λόγω συνείδησης είτε λόγω τύχης και απλού αισθήματος επιβίωσης, να απέχουν από όλο αυτό το τηλεοπτικό σφαγείο, πράττοντας σοφά και διατηρώντας την υστεροφημία τους σε πιο αποδεκτά πλαίσια.
Η σημερινή εποχή, όμως, δεν διαφέρει και πολύ από εκείνη που ζήσαμε πριν από τριάντα χρόνια. Αν μη τι άλλο, το αδηφάγο κοινό πολλαπλασιάστηκε και μεσουρανεί μέσα στα κοινωνικά δίκτυα και έτσι ο καθένας μπορεί να πετάξει πρώτος την πέτρα του απέναντι στις εικόνες των ειδώλων που θέλει να αποκαθηλώσει, ο καθένας για τους δικούς του λόγους.
Αυτό δείχνει και η τόσο πλούσια αρθρογραφία για τον Στέλιο Καζαντζίδη το τελευταίο διάστημα με αφορμή την ταινία για τη ζωή του, το αβυσσαλέο πάθος με τον οποίο τον υπερασπίζονται ορισμένοι, το αντίστοιχο πάθος με τον οποίο άλλοι
διατρανώνουν ότι τον μισούν ή το παίζουν εντελώς αδιάφοροι προσπαθώντας να κρατήσουν τα μπόσικα.
Φυσικά, οι κριτικές για την ταινία έπιασαν γρήγορα ταβάνι γιατί η ταινία δεν ήταν ποτέ το ζητούμενο, αλλά η αφορμή για κάτι μεγαλύτερο.
Μέσα μας, όμως, παραμένουμε το ίδιο κοινό με εκείνο που ρούφαγε τις εικόνες του τεράστιου Άκη Πάνου να μετατρέπεται σε έναν φοβισμένο ανθρωπάκο με πιτζάμες ή του Στέλιου Καζαντζίδη της ξενιτιάς και της φτωχολογιάς να μετατρέπεται σε έναν μαινόμενο ταύρο έτοιμο να τα κάνει όλα γυαλιά-καρφιά.
Το ίδιο κοινό που κατάπινε αυτές τις εικόνες και αγαλλίαζε βλέποντας τα είδωλα του λαού να γκρεμίζονται από μόνα τους με λίγη βοήθεια από τους δημοσιογράφους και τους απανταχού δημοσιολόγους της εποχής.
Και ας έχουν πάνω από είκοσι χρόνια που έφυγαν αμφότεροι από αυτόν τον μάταιο κόσμο και οι δύο, ελλείψει άλλων "μεγάλων", τα αρπακτικά μπήγουν ακόμα τα νύχια σε ό,τι έχει απομείνει από τα κόκαλά τους με σκοπό να απομυθοποιήσουν και να ακυρώσουν τι ακριβώς;
Σε τι ακριβώς χρησιμεύει, λοιπόν, μια τέτοια προσπάθεια ακύρωσης;
Θα μπορούσα να πω πως αποτελεί ακόμα ένα καρφί στην ταφόπλακα του δημιουργικού και χειραφετικού λαϊκού τραγουδιού, αλλά αυτό δεν ισχύει.
Το λαϊκό τραγούδι θα βρίσκει πάντα τις διόδους να εισχωρεί εκεί που πρέπει και εκεί που χρειάζεται, είτε λέγεται Άκης Πάνου και Καζαντζίδης, είτε Δημήτρης Μητροπάνος, είτε Νίκος Παπάζογλου, είτε Θανάσης Παπακωνσταντίνου, είτε δεκάδες συγκροτήματα και κομπανίες που παίζουν στις γειτονιές.
Τελικά, μάλλον δεν χρησιμεύει σε τίποτα εκτός του να δείξει για ακόμα μια φορά ότι η εποχή μας δεν "σηκώνει" πια είδωλα, μύθους, θεούς, θρύλους και πάει λέγοντας.
Αλλά, κυρίως, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μην σηκώνει ούτε τον εαυτό της, να μην αντέχει τίποτα άλλο εκτός από το echo-chamber της, το γούστο της, τα φληναφήματά της, τις αποψάρες της, τις ατομικές ιδέες που χτίζει ο καθένας για τον εαυτό του και τον κόσμο του και, εν τέλει, ούτε καν αυτές.
Όπως ακριβώς μας έμαθαν οι δημοσιολόγοι των ιδιωτικών καναλιών μια τριακονταετία πίσω και εμείς, πιστά σκυλιά του Παβλόφ, συνεχίζουμε αγέρωχα την πορεία τους. Γιατί, όπως οι "μεγάλοι", ούτε και εμείς αποκτήσαμε ακόμα αντισώματα στο τηλεοπτικό σφαγείο και ας έχουν περάσει δεκαετίες.
Θα έρθει κάποτε μια εποχή που δεν θα έχουμε πια "μεγάλους" Θεοδωράκηδες, Καζαντζίδηδες, Μπιθικώτσηδες, Πάνου, Μοσχολιούδες και πάει λέγοντας για να σκίσουμε τις σάρκες τους και πολύ φοβάμαι, μην έχοντας πια κάποιον να μισούμε ευρέως και πλατιά, ότι θα αρχίσουμε να τρώμε ο ένας τη σάρκα του άλλου.
Υ.Γ. Μιας και υπήρχε η αφορμή για τη δημοσίευση, σας προτείνω να διαβάσετε το υπέροχο βιβλίο του Σπύρου Δερβενιώτη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος.
Γιώργος Καρανίκας