Η 9η Μάη είναι η μέρα της Μεγάλης Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, μέρα τιμής, μνήμης, υπόκλισης στα εκατομμύρια νεκρών που έπεσαν στη μάχη για την ήττα του ναζισμού. Μέρα που θυμίζει την άσβεστη προσφορά του Σοβιετικού Κόκκινου Στρατού και των αντιστασιακών κινημάτων της Ευρώπης, με τον πρωτοπόρο και αποφασιστικό ρόλο των Κομμουνιστικών Κομμάτων. Αυτό το διαχρονικό μήνυμα νίκης, αισιοδοξίας και ελπίδας είναι που επιδιώκουν να σβήσουν οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθιερώνοντας την 9η Μάη ως "μέρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης".
Αποτίουμε φόρο τιμής σε όσους αγωνίστηκαν με το όπλο στο χέρι, όσους θυσιάστηκαν, βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν, εξορίστηκαν, σε όλους όσοι έδρασαν με κάθε τρόπο ενάντια στον ναζιστικό - φασιστικό ιμπεριαλιστικό "Αξονα" Γερμανίας - Ιταλίας - Ιαπωνίας και των συμμάχων τους.
Το ΚΚΕ είναι περήφανο που αποτέλεσε την ψυχή, τον αιμοδότη και καθοδηγητή του ηρωικού αγώνα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ, της ΕΠΟΝ και των άλλων ΕΑΜικών οργανώσεων. Σε όλο το διάστημα της τριπλής Κατοχής, το ΚΚΕ έδωσε τον ανθό του στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό - φασισμό. Τα χιλιάδες μέλη του, με την ηρωική τους δράση και θυσία, έγραψαν κάποιες από τις χρυσές σελίδες της 100χρονης Ιστορίας του, συνέβαλαν στη νικηφόρα έκβαση του πολέμου.
Η Ιστορία της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, συνολικά του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αποδεικνύει περίτρανα και ανεξίτηλα ότι: Ο ναζισμός - φασισμός είναι γέννημα - θρέμμα του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος. Άλλωστε και ο Χίτλερ αναρριχήθηκε στην εξουσία με τη στήριξη γερμανικών και άλλων μονοπωλίων. Μόνο το εργατικό - λαϊκό κίνημα, που έχει στόχο την εργατική εξουσία, μπορεί να αντιμετωπίσει ουσιαστικά και να ξεριζώσει τον φασισμό, να απομονώσει τέτοιες δυνάμεις που δρουν και στη χώρα μας. Δεν μπορούν να εγγυηθούν την πάλη ενάντια στο φασισμό δυνάμεις που υπηρετούν το σάπιο σύστημα, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, που ασκούν αντιλαϊκές πολιτικές, που δείχνουν ανοχή στη φασιστική δράση.
Λαέ θυμήσου το χώμα που πατάς, λεφτέρωσαν με αγώνα ΕΑΜ – ΕΠΟΝ – ΕΛΑΣ!
Μερικά στοιχεία από τον αντιστασιακό αγώνα στην Ξάνθη ενάντια στους Βούλγαρους φασίστες.
Τον Απρίλη του 1941 με την κατάρρευση του μετώπου και ενώ οι τότε αστικές αρχές εγκαταλείπουν τον λαό οι κομμουνιστές της Ξάνθης πρωτοστατούν για να οργανωθεί η πάλη κατά του φασίστα καταχτητή.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Θωμάς Εξάρχου στο βιβλίο του «Ξάνθη 1941 -44, Όμηροι Βουλγαρίας» τη Δευτέρα 7 Απριλίου 1941 ο τότε υπεύθυνος του ΚΚΕ με το ψευδώνυμο Οδυσσέας ανέβηκε σε ένα τραπέζι στην Κεντρική Πλατεία και αφού μίλησε εναντίον του φασισμού κατέληξε:
«Ο λαός θα πρέπει να σπάσει τις πόρτες των κρατικών αποθηκών τροφίμων και να πάρει από μέσα τα τρόφιμα για να τα μοιραστεί, αφού οι αρχές του τόπου, ο τότε έπαρχος και οι άλλοι έφυγαν και άφησαν τον λαό της Ξάνθης στο έλεος των φασιστών».
Ο Γιάννης Γαλεάδης (καπετάν Οδυσσέας), γραμματέας της ΚΟ Ξάνθης του ΚΚΕ, οι Κιαχίδηδες (Χρήστος – Ιορδάνης – Σταύρος – Μιχάλης) , ο Βασίλης Μουρατίδης, ο Κώστας Αλεξίου, τα αδέλφια Αραμπατζόγλου, Παναγιώτης, Σίμος και Χρήστος κ.α οργανώνουν την πρώτη αντιστασιακή ομάδα στην Ξάνθη. Με πρωταρχικό καθήκον τη συγκέντρωση όπλων – πυρομαχικών κλπ που άφησε πίσω του ο στρατός δημιουργούν δυο στέκια – κρησφύγετα (γιάφκες). Πρώτη γιάφκα έγινε το σπίτι των Κιαχίδηδων (όπλα, σφαίρες, χειροβομβίδες, πολύγραφο, ραδιόφωνα, κ.α.). Εκεί για μεγάλο διάστημα τυπωνόταν και το «Δελτίο» - η πρώτη αντιστασιακή «εφημερίδα» που κυκλοφόρησε στην περιοχή στην περίοδο της Κατοχής. Δεύτερη γιάφκα έγινε το σπίτι του Αραμπατζόγλου – ένα κτήμα σε ακραία συνοικία της πόλης. Εκεί γίνεται ο τόπος των παράνομων συγκεντρώσεων των αγωνιστών και στελεχών της περιοχής. Επίσης από εδώ πέρασαν – φιλοξενήθηκαν δεκάδες καταδιωκόμενοι πατριώτες αγωνιστές της αντίστασης. Η Οχράνα (ασφάλεια των βουλγαρικών αρχών κατοχής) πληροφορήθηκε για τη δράση τους και αρχίζει το κυνηγητό, έτσι αναγκάζονται να σκορπίσουν τις γιάφκες. Ο Σάββας Μουρατίδης συλλαμβάνεται, βασανίζεται σκληρά και σε 3 μέρες υποκύπτει από τα βασανιστήρια.
Ωστόσο η Οργάνωση γρήγορα ανασυγκροτείται από τον νέο υπεύθυνο, Ιωσήφ Σπάρταλη. Η νέα Κ.Ο. Ξάνθης του ΚΚΕ κατορθώνει να δημιουργήσει οργάνωση του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και της Εθνικής Αλληλεγγύης (ΕΑ) στην περιοχή της Ξάνθης και τον Φεβρουάριο του 1944 σχηματίζεται η πρώτη αντάρτικη ομάδα. Η ομάδα αυτή εντάσσεται αργότερα – τον Ιούλιο –στο IV/26 τάγμα του 26ου Συντάγματος.
Μετά τον Μάρτη του 1944 η Οχράνα κατορθώνει να ανακαλύψει τα ονόματα και τα κρησφύγετα των οργανώσεων της περιοχής και προχωράει σε μαζικές συλλήψεις. Συλλαμβάνουν και εκτελούν με βασανιστήρια τον υπεύθυνο της Περιφερειακής Επιτροπής Ξάνθης του ΚΚΕ, Ιωσήφ Σπάρταλη.
Οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες καταδικάζονται σε πολύχρονες ποινές φυλάκισης, ορισμένοι μάλιστα και σε θάνατο.
Παρ όλα αυτά οι ΕΑΜικές δυνάμεις πολλαπλασιάζονται και τον Σεπτέμβρη του 1944 μετά την κάθοδο του Κόκκινου Στρατού στη Βουλγαρία στις 6 Σεπτέμβρη, την εξέγερση και την δημιουργία της κυβέρνησης του Πατριωτικού Μετώπου στη Βουλγαρία στις 9 Σεπτέμβρη που κήρυξε τον πόλεμο στη ναζιστική Γερμανία, η Ξάνθη απελευθερώνεται με την είσοδο τμήματος του 26ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ στις 14 Σεπτεμβρίου.
Μια ιδιαίτερη πτυχή της φασιστικής θηριωδίας στην περιοχή μας είναι και η ολοκληρωτική εξόντωση των 550 Εβραίων κατοίκων της Ξάνθης. Τα μεσάνυκτα της 4ης Μαρτίου 1944, οι Βούλγαροι φασίστες συνέλαβαν τους 550 Εβραίους της πόλης και τους συγκέντρωσαν σε μία καπναποθήκη της οδού Σαλαμίνος. Στις 18 και 19 Μαρτίου 1944, άρχισε η μεταφορά τους μέσω Βουλγαρίας, προς τα στρατόπεδα των Ναζί όπου όλοι βρήκαν τραγικό θάνατο στα κρεματόρια.
Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει η αναφορά στη δράση των Βούλγαρων κομμουνιστών κι αντιφασιστών ενάντια στη Βουλγάρικη φασιστική κυβέρνηση και τις επιδιώξεις της. Δεκάδες Βούλγαροι κομμουνιστές ενταχθήκαν σε ΕΛΑΣίτικες αντιστασιακές οργανώσεις ενώ στη Σταυρούπολη Ξάνθης υπήρχε στρατόπεδο συγκέντρωσης Βούλγαρων κομμουνιστών, αντιφασιστών, Εβραίων που έφτασε το 1943 τους 1500 κρατούμενους.
Η 9η Μάη εμπνέει τους λαούς, τους διδάσκει πίστη στη δύναμή τους. Αυτήν τη δύναμη μπορούν και πρέπει να δοκιμάσουν, με την πάλη και την οργάνωσή τους, για να μην πληρώσουν τη νέα καπιταλιστική κρίση, για να φέρουν στο προσκήνιο των εξελίξεων την ανάγκη της εποχής μας: Τον αγώνα για τον Σοσιαλισμό.
Συνεχίζουμε με ακλόνητη την πίστη ότι ο σοσιαλισμός είναι αναγκαίος και επίκαιρος, η μόνη απάντηση στο βάρβαρο καπιταλιστικό σύστημα, που γεννά και θρέφει τον ναζισμό - φασισμό, προκαλεί φτώχεια, πολέμους και προσφυγιά για τους λαούς, προς όφελος των κερδών των λίγων.
9 Μάη: 76 χρόνια από τη Μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Η μνήμη δεν σβήνει. Ο Σοσιαλισμός είναι το μέλλον!
Τ.Ε. Ξάνθης του ΚΚΕ Τ.Σ. Ξάνθης της ΚΝΕ
