Η φλοκάτη, το εργόχειρο, το σεμεδάκι, η υφαντή κουβέρτα, το ταγάρι κι άλλα στερεότυπα της ελληνικής παράδοσης και πολιτιστικής κληρονομιάς, ξεφεύγουν από το κλισέ του φολκλόρ και παίρνουν μοντέρνες διαστάσεις στις επίκαιρες, σοφιστικέ, βιώσιμες συλλογές Alchimia Vegan Shoes. "Στόχος μου είναι να δημιουργώ όμορφα, λειτουργικά κομμάτια και να αφήνω το ελάχιστο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα", μας λέει η Νικόλ Δαλάτση που ξεκίνησε τις "vegan αλχημείες" της το καλοκαίρι 2018 και φέτος παρουσιάζει την πρώτη της φθινοπωρινή συλλογή Πασούμι από τον τόπο σου!
-Mίλησέ μας για το background σου
Σπούδασα σχεδιασμό υποδημάτων
στην σχολή Ars Sutoria στο Μιλάνο με υποτροφία του ΕΟΜΜΕΧ κι εργάστηκα για
χρόνια στην υποδηματοποιία, από τον σχεδιασμό και την κατασκευή μέχρι στις
πωλήσεις και το μάρκετινγκ.
-Πώς αποφάσισες να δημιουργήσεις τα Alchimia Vegan Shoes;
Ήθελα από τότε να χρησιμοποιήσω
εναλλακτικά υλικά αλλά ήταν ακόμα η εποχή της παντοκρατορίας του δέρματος.
Σιγά-σιγά προέκυψαν τα πρώτα οικολογικά ζητήματα και βγήκε στην φόρα η
παθογένεια της βιομηχανίας της μόδας που είναι μία από τις πιο σοβαρές πηγές
μόλυνσης του πλανήτη. Ήταν το σωστό timing για να υλοποιήσω τις παλιές μου
ιδέες.
Σήμερα, η βιωσιμότητα στην μόδα
είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Πόσο εφικτό είναι για ένα brand να είναι
ουσιαστικά βιώσιμο και πώς μπορεί να σιγουρευτεί ο καταναλωτής γι αυτό;
Είναι εφικτό διότι η βιώσιμη μόδα
βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές κι ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της
είναι η διαφάνεια. Ο καταναλωτής οφείλει και έχει πλέον την δυνατότητα να μάθει
ποιος έφτιαξε το κάθε προϊόν, να μάθει όλη την διαδρομή του, από την πρώτη ύλη
μέχρι την κατασκευή, που έχει να κάνει με τον ανθρώπινο παράγοντα και τις
συνθήκες εργασίας του.
-Πολλοί έχουν συνδυάσει το vegan με το ακριβό. Ισχύει;
Δυστυχώς, η γρήγορη μόδα, μας
έμαθε να σκεφτόμαστε διαφορετικά ή μάλλον να μην σκεφτόμαστε όταν αγοράζουμε
φθηνά και κακής ποιότητας προϊόντα που έχουν κατασκευαστεί σε χώρες του τρίτου
κόσμου, με πρώτες ύλες που μολύνουν τον πλανήτη και από εργατικά χέρια που
αμείβονται ελάχιστα. Ο ευαισθητοποιημένος αγοραστής εκτιμά την ποιότητα έναντι
της ποσότητας και κατανοεί τα μεγέθη σε ό,τι αφορά στα πραγματικά κόστη. Οπότε,
με αυτή την έννοια, ναι, ένα τέτοιο προϊόν κοστίζει περισσότερο. Εξακολουθεί,
όμως, να είναι value for money αν υπολογίσουμε την αξιοπρεπή αμοιβή των
εμπλεκομένων στις διαδικασίες κατασκευής. Εναλλακτικά, για όσους το κόστος
είναι απαγορευτικό, υπάρχουν κι άλλες βιώσιμες προσεγγίσεις, όπως ανταλλαγή,
ενοικίαση, second hand κλπ.
-Πόσο ενήμερη είναι η Ελληνίδα, και πώς μπορεί να συμμετέχει ενεργά στην αειφορία της μόδας από την πλευρά της;
Αυτό που χαίρομαι με την
"αλχημεία" είναι η επαφή με ανθρώπους ευαισθητοποιημένους στα θέματα
της βιωσιμότητας. Κι είναι πολλοί! Η ενημέρωση είναι πολύ βασικός παράγοντας.
Υπάρχουν κινήματα παγκόσμιας εμβέλειας όπως τα Fashion Revolution και Fashion
Revolution Greece, που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην αφύπνιση του κοινού
σχετικά με τις επιπτώσεις της γρήγορης μόδας. Μέσα από τις πλατφόρμες και τα
events τους μπορεί κανείς να μυηθεί στον μαγικό κόσμο της βιώσιμης μόδας.
-Πώς θα περιέγραφες το ύφος του brand σου;
Είναι ένα βιωματικό project με
πολλές διαφορετικές επιρροές, από την ελληνική λαϊκή παράδοση μέχρι τον
μινιμαλισμό και την φιλοσοφία του less is more.
-Τα παπούτσια σου είναι χειροποίητα. Πόση ώρα απατείται για να
δημιουργηθεί ένα ζευγάρι;
Επειδή τα κατασκευάζω με κέφι,
μεράκι και αγάπη θέλω τους χρόνους μου. Συνυπολογίζοντας την επεξεργασία της
πρώτης ύλης που είναι χρονοβόρα διαδικασία, ένα ζευγάρι ολοκληρώνεται
τουλάχιστον σε δύο ημέρες. Το τελικό μοντάρισμα περνά από τα χέρια έμπειρου
συνεργάτη - κατασκευαστή που παραδίδει ένα τελικό προϊόν υψηλής ποιότητας.
-Από πού εμπνέεσαι;
Η παράδοση της Ελληνικής
χειροτεχνίας είναι μια από τις αφετηρίες. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην όμορφη
Ξάνθη. Έχω νοσταλγικές αναμνήσεις από τις αρχές του '70, από την εποχή που τα
κορίτσια της γειτονιάς μαζευόμασταν τα καλοκαίρια στο πεζούλι κι αφιερώναμε τουλάχιστον
ένα δίωρο από το πρωινό κεντώντας τις σταυροβελονιές μας, για να περάσουμε στα
επιτραπέζια παιχνίδια και στην ανάγνωση των "Κλασσικών
Εικονογραφημένων".
-Τι υλικά χρησιμοποιείς και πώς τα προμηθεύεσαι; Είσαι από αυτούς που
βλέπουμε να ψαχουλεύουν τα πάντα;
Ψαχουλεύω και συλλέγω ευλαβικά,
με την βοήθεια ανθρώπων και επιχειρήσεων: Πλαστικές σακούλες, πρώτες ύλες από
θερμοκήπια, από την βιομηχανία τροφίμων, εγκαταλελειμμένα στο περιβάλλον υλικά
αλλά και παλιά οικογενειακά εργόχειρα που επαναχρησιμοποιώ. Έτσι παρατείνω
έτσι, τον χρόνο ζωής τους και δεν καταλήγουν στα σκουπίδια. Κάθε κομμάτι της
συλλογής, διηγείται μια ιστορία.
-Πώς επεξεργάζονται τα περισσευούμενα υλικά;
Εξαρτάται από το υλικό, την υφή
και το είδος. Πάντα ξεκινάμε με τον σχολαστικό καθαρισμό των πρώτων υλών. Για
να δουλευτεί π.χ. η πλαστική σακούλα και να χρησιμοποιηθεί στο κέντημα, πρέπει
να μετατραπεί σε πολύ λεπτό νήμα, μια χρονοβόρα διαδικασία. Έχω αναπτύξει μια
τεχνική που επιτρέπει την σύνδεση πολλών λεπτών νημάτων, ώστε να εξασφαλίζεται
η καλύτερη δυνατή εφαρμογή και αντοχή του επάνω μέρους για να μην προκαλείται
ενόχληση στα άκρα που είναι από τα πιο ευαίσθητα σημεία του σώματος. Όλη η
διαδικασία της επεξεργασίας αλλά και της κατασκευής βασίζεται στην αρχή του low
waste.
Αγαπώ την ελληνική παράδοση που,
όπως κι η ζωή, ανανεώνεται συνεχώς. Το κέντημα και το πλέξιμο με πάνε πίσω στα
παιδικά μου χρόνια. Θυμάμαι να παρατηρώ τα περίτεχνα μοτίβα και να χάνομαι στον
πολύχρωμο κόσμο τους. Ήταν και εκείνο το ξύλινο κουτί με τους πολύχρωμους
μουλινέδες και τα λογής λογής νήματα που φάνταζε σαν το κουτί του θησαυρού!
-Εσύ, ξέρεις να κεντάς;
Είχα την τύχη να έχω χρυσοχέρα
μητέρα από την οποία προσπάθησα να μάθω κέντημα, πλέξιμο, βελονάκι κλπ.,
βιώνοντας με την σειρά μου τα ευεργετικά τους οφέλη - δεν είναι τυχαίο που
σήμερα ονομάζονται "Ζεν ασχολίες”. Είναι τεχνικές όπου, όπως και στην ζωή,
όλα γίνονται βήμα– βήμα, μέχρι τον τελικό προορισμό του ταξιδιού. Η διαδικασία
- διαδρομή είναι εξίσου σημαντική με το αποτέλεσμα - προορισμό.
-Ποια γυναίκα θαυμάζεις;
Εμπνέομαι από τις απλές,
ακούραστες γυναίκες που ”πιάνει το χέρι τους”. Τις αγαπούσα και τις θαύμαζα από
μικρή, παρατηρούσα την δεξιοτεχνία τους και την μαθηματική ευστροφία να
αποτυπώνουν άμεσα σχέδια που μοιράζονταν η μια με την άλλη με γενναιοδωρία. Σε
κάθε σπίτι υπήρχαν κοινά μοτίβα, σαν ένα δίκτυο αγάπης και συνεργασίας.
-Μίλησέ μας για τη νέα συλλογή.
Είναι εμπνευσμένη από τα
ολοκέντητα πασούμια, βασικό στοιχείο της ελληνικής φορεσιάς και της
πολιτισμικής μας κληρονομιάς, και από παραδοσιακές τεχνικές που παραπέμπουν
στις συνήθειες και την αισθητική περασμένων χρόνων και κουβαλούν την δική τους
ιστορία. Όπως μια παλιά υφαντή κουβέρτα με πολύπλοκα σχέδια και υπέροχα φυσικά
χρώματα φτιαγμένη από την γιαγιά μου με μεράκι, νοικοκυροσύνη, υπομονή, πείρα
και επιμονή που θυμίζει έργο τέχνης.
Ή μια ολόμαλλη, κατακόκκινη
φλοκάτη, τυπικό αισθητικό στερεότυπο των μέσων του 20ου αιώνα που συμβολίζει
τον μόχθο του χειροποίητου υφαντού – σε ένα μοντέλο συνδυάστηκε με πλαστική
σακούλα κεντημένη με σταυροβελονιά, σε μια συνειδητή προσπάθεια να παντρέψω την
σύγχρονη εποχή της αυτοματοποίησης με την παλιά χειροποίητη παραγωγή. Αλλά και
το απλό ταγάρι, η παλιά, πλεχτή με βελονάκι, κουβέρτα, το βελούδινο
τραπεζομάντηλο του καθιστικού γύρω από το οποίο συναντήθηκαν φίλοι και γνωστοί,
το σεμεδάκι, ο κεντημένος πίνακας του χωλ που αναπαριστά το έργο The Bunch Of
Grapes του William-Adolphe Bouguereau και τα πλεκτά μαξιλαράκια του καναπέ.
'Ολα αυτά μεταμορφώθηκαν σε σύγχρονα πασούμια με vintage χαρακτήρα όπου κάθε
ζευγάρι κρύβει την δική του, ξεχωριστή ιστορία.
-Πώς σκέφτεσαι να εξελίξεις το brand και τι να περιμένουμε για το
επόμενο καλοκαίρι;
Αγαπώ και θαυμάζω την τέχνη την
υποδηματοποιίας οπότε προς το παρόν παραμένω πιστή. Σκοπός μου είναι να
επαναχρησιμοποιώ υλικά και να αποδεικνύω ότι δεν είναι αναγκαίο να
κατασπαταλούνται πόροι και να παράγονται συνεχώς νέες πρώτες ύλες που
επιβαρύνουν το περιβάλλον. Το επόμενο καλοκαίρι, εάν όλα εξελιχθούν ομαλά, θα
είναι πολύ ελληνικό, ρετρό και πράσινο! Stay tuned!
ΝΤΙΑΝΑ ΓΡΗΓΟΡΟΠΟΥΛΟΥ