*Το κανάλι του πολίτη που αισθάνεται ελεύθερος

02 Ιουλίου

Χα...χα...χα...! Ο Ερντογάν «υπέρμαχος της ελευθερίας του Τύπου» αλλά για άλλες χώρες!

02 Ιουλίου
Ο Ερντογάν «υπέρμαχος της ελευθερίας του Τύπου» για άλλες χώρες

Στις 22 Ιουνίου, στο Κατάρ υποβλήθηκε κατάλογος με 13 αιτήματα, σύμφωνα με τα οποία ο συνασπισμός υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωνε ότι πρέπει να τηρηθεί πριν από την άρση του περιφερειακού αποκλεισμού που είχε επιβληθεί εναντίον του Κατάρ.

Στις 27 Ιουνίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στα ΜΜΕ ότι υποστηρίζει την άρνηση του Κατάρ να συζητήσει παρόμοια αιτήματα.

Όταν ρωτήθηκε ποια είναι τα πλέον κρίσιμα σημεία αυτής της λίστας για την Τουρκία - ζητώντας το κλείσιμο της τουρκικής στρατιωτικής βάσης στο Κατάρ και τη λήξη οποιασδήποτε στρατιωτικής συνεργασίας του Τουρκικού Κατάρ - ο Ερντογάν δήλωσε: «Αυτά τα είδη αιτημάτων είναι ενάντια στο διεθνές δίκαιο».

Κατόπιν, έθεσε το ζήτημα σε ένα άλλο σημείο του καταλόγου, το οποίο ούτε καν συνδέεται με την Τουρκία: Το κλείσιμο του Al Jazeera - του κρατικού τηλεοπτικού σταθμού του Κατάρ.

Ο Ερντογάν δήλωσε: «Υπάρχει [παγκόσμια] συζήτηση για την ελευθερία του Τύπου. Τώρα κάνω έκκληση σε όλα τα παγκόσμια δίκτυα Μέσων ενημέρωσης: Τι περιμένετε; Τι θεωρείτε πως είναι καλό; Αυτή τη στιγμή, οι ελευθερίες των Μέσων ενημέρωσης ενός διεθνούς από αυτα [του Al Jazeera] κινδυνεύουν, οι δραστηριότητές του πρόκειται να ανασταλούν. Εσείς [παγκόσμιες οργανώσεις μέσων μαζικής ενημέρωσης] πρέπει να κάνετε θόρυβο. Αλλά παραμένετε ήσυχοι».

Η ξαφνική και θυμωμένη έκρηξη του Ερντογάν για την υπεράσπιση του τηλεοπτικού δικτύου του Κατάρ είναι περίπλοκη για μερικούς λόγους.

Πρώτον, είναι λάθος: η έκθεση του Al Jazeera στις 23 Ιουνίου που δείχνει ότι ο Ερντογάν δεν παρακολουθεί καν τις ειδήσεις. Ορισμένα Μέσα ενημέρωσης και ομάδες δικαιωμάτων εξέφρασαν τις ανησυχίες τους σχετικά με το αίτηση που παραβιάζει την ελευθερία έκφρασης του Al Jazeera.

Η «Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων» C.P.J κάλεσε τον συνασπισμό υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας να μην συμπεριλάβει τον Al Jazeera στον κατάλογο των αιτημάτων τους για εξομάλυνση των σχέσεων με το Κατάρ.

Ο Daoud Kuttab, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Τύπου του Διεθνούς Ινστιτούτου (IPI) και αρθρογράφος της Al-Monitor, έγραψε ένα κομμάτι στην ‘The Washington Post’ εναντίον της προσπάθειας να πέσει μαύρο στο Al Jazeera.

Είναι ενδιαφέρον ότι ο αρθρογράφος του Al Monitor, Kadri Gursel, που είναι πρόεδρος στο τουρκικό παρακλάδι της IPI και επίσης εκτελεστικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου, είναι ένας από τους φυλακισμένους δημοσιογράφους στην Τουρκία του Ερντογάν.

Είναι μάλλον ειρωνικό το γεγονός ότι στις 28 Ιουνίου το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu που χρηματοδοτείται από την κυβέρνηση αναγνώρισε και ανέφερε σχετικά με την έκθεση του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ David Kaye υπέρ του Al Jazeera. Αλλά οι πολλαπλές προειδοποιήσεις του Kaye σχετικά με την ελευθερία του Τύπου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία αγνοήθηκαν συστηματικά και με επιμέλεια από τα κυβερνητικά Μέσα ενημέρωσης εδώ και πολλά χρόνια.

Για να δούμε πως τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα, η αγάπη του Ερντογάν για το δίκτυο είναι μια μεγάλη αλλαγή στους πόθους της καρδιάς του.

Το 2011, το Al Jazeera Turk ιδρύθηκε με μεγάλες ελπίδες και σημαντική επένδυση στην Κωνσταντινούπολη. Σταδιακά το εγχείρημα τερματίστηκε τον Μάιο του 2017 επειδή απέτυχε να πάρει άδεια για να ξεκινήσει σωστά και ήταν μόνο σε θέση να μεταδίδει μέσω του Διαδικτύου με περιορισμένο μόνον ακροατήριο στην Τουρκία.

Μία από τις ελάχιστα γνωστές αιτίες αυτής της αποτυχίας ήταν το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση δεν ήταν ευχαριστημένη με τις πολιτικές ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις του.

Ο πρώτος του τουρκικός επενδυτής, Vural Ak, είχε ένα μεγάλο προϋπολογισμό και ευρύτατα σχέδια για να ξεκινήσει ακόμη και ένα αθλητικό κανάλι για το Al - Jazeera Turk.

Ωστόσο, κι αυτά τα όνειρα δεν πραγματοποιήθηκαν, καθώς η Vural Ak εγκατέλειψε τις αρχές του 2012, λόγω της επιμονής του Αλ Τζαζίρα να αναφερθεί στο Κόμμα Εργατών του Κουρδιστάν ως οργάνωση αντίστασης και όχι σε τρομοκρατική ομάδα.

Τα τελευταία δύο χρόνια, το Al Jazeera Turk ήταν γνωστό για την προβολή από τις εκπομπές του υπέρ τους κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (-AKP, του Ερντογάν).

Το αρχείο του Αλ Τζαζίρα στην Τουρκία σχετικά με την ελευθερία έκφρασης είναι επίσης μπερδεμένο: Για παράδειγμα, το 2013, υπήρξαν ισχυρισμοί ότι οκτώ δημοσιογράφοι απομακρύνθηκαν από το δίκτυο λόγω των tweets τους.

Με δεκάδες δίκτυα υπέρ-ΑΚΡ, ο Ερντογάν χρειαζόταν ελάχιστα την υποστήριξη από ένα ξένο κατάστημα μέσων ενημέρωσης που δεν μπορούσε να ελέγξει πλήρως.

Ένα άλλο σημαντικό σημείο είναι ότι εάν ο Ερντογάν πίστευε πραγματικά στο δίκτυο Al Jazeera, γιατί δεν έδωσε την υποστήριξη ώστε το κανάλι να επιβιώσει στην Τουρκία; Έτσι θα μπορούσε να μιλά πραγματικά για την ελευθερία της έκφρασης;

Για να θέσουμε το ζήτημα στη βάση του, μπορούμε να εξετάσουμε την δραματικά επιδεινούμενη κατάσταση στα τουρκικά Μέσα ενημέρωσης.

Οι «Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα» ανακοίνωσαν την κατάταξη της Τουρκίας ως 155η από 180 χώρες στον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου του 2017. Η Τουρκία υποχώρησε τέσσερα επίπεδα το τελευταίο έτος και 56 τα τελευταία 12 χρόνια.

Τα στοιχεία σχετικά με τους Τούρκους δημοσιογράφους παρουσιάζουν όλο και πιο καταθλιπτική εικόνα κάθε μέρα.

Περίπου 160 δημοσιογράφοι βρίσκονται στη φυλακή, με περισσότερα από 150 δίκτυα Μέσων μαζικής επικοινωνίας να έχει διακοπέι η λειτουργία τους μόνιμα από κυβερνητικά διατάγματα έκτακτης ανάγκης από τον Ιούλιο του 2016. Ενώ από τη δουλειά τους έχουν απολυθεί 2.500 εργαζόμενοι σε Μέσα ενημέρωσης. Μαζί με οικονομικές και νομικές δυσκολίες, οι δημοσιογράφοι και οι εκδότες αντιμετωπίζουν επίσης διάφορες άλλες σωματικές και όχι μόνο λεκτικές επιθέσεις.

Οι αλλοδαποί δημοσιογράφοι υποφέρουν κι αυτοί, μπορεί άλλο τόσο όσο και οι Τούρκοι συνάδελφοί τους. Αντιμετωπίζουν απελάσεις, σύλληψη και άλλες δυσκολίες με αυξανόμενο ρυθμό.

Η λογοκρισία του Ερντογάν έχει διαπεράσει όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. Ακόμη και τα κορυφαία ακαδημαϊκά συνέδρια ιδιωτικών κολλεγίων σχεδιάζονται τώρα με βάση τις ευαισθησίες της κυβέρνησης.
Τώρα πλέον, οι Τούρκοι ακαδημαϊκοί αποφασίζουν «πολιτικά ευαίσθητα θέματα» να αποφεύγονται καλύτερα, στις ανθρωπιστικές επιστήμες και στις κοινωνικές επιστήμες.

Η πιο πιεστική ερώτηση για τον ακαδημαϊκό κόσμο είναι: Πώς και τι μπορεί να μελετηθεί στα τουρκικά πανεπιστήμια ώστε να αποφευχθεί η φυλάκιση όσο διαρκεί ο νόμος έκτακτης ανάγκης;

Γιατί λοιπόν ο «πρωταθλητής στις ελευθερίες Τύπου» Ερντογάν ανησυχεί ια ένα δίκτυο του Κατάρ, με δεδομένη την όλο και πιο ανησυχητική εικόνα στα Μέσα της χώρας του; Με άλλα λόγια, γιατί ο Ερντογάν ενεργεί τόσο κραυγαλέα υποκριτικά;

Η απλή απάντηση είναι ότι λειτουργεί για τους δικούς του τελικούς στόχους. Ο Ερντογάν, με τη δική του προσεκτική διατύπωση, για την αντιμέτωπη με το κλείσιμο του Al Jazeera, δεν είχε άμεση εστίαση στη Σαουδική Αραβία ή τον συνασπισμό. Αλλά το αντιλαμβάνεται ως επίθεση σε ένα αραβικό κανάλι ειδήσεων από τη Δύση.

Με την αυξανόμενη ξενοφοβία, είναι εύκολο να πεισθεί το τουρκικό κοινό ότι η Δύση κλείνει τα αραβικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και δεν σέβεται την ελευθερία της έκφρασης.

Επιπλέον, είναι ο συνηθισμένος πραγματικός εχθρός του Ερντογάν. Για παράδειγμα, η άρνηση της Γερμανίας να παράσχει χώρο για τα ράλι του Ερντογάν αναφέρεται ως πράξη ανοιχτής επιθετικότητας στα ισλαμικά Μέσα ενημέρωσης και του ΑΚΡ.

Είναι εντυπωσιακό πώς ο Ερντογάν μπορεί να απαιτεί την ελευθερία έκφρασης, και τα δικαιώματα Τύπου σύνδεσης από τις δυτικές χώρες, αλλά να τα αρνείται συνεχώς στους πολίτες του.
Ο Ερντογάν μπορεί να γνωρίζει ότι αυτές οι τακτικές δεν θα λειτουργούσαν εναντίον της Σαουδικής Αραβίας ή άλλων κρατών του Κόλπου, οι οποίες δεν προσυπογράφουν τις δυτικές αξίες της ελευθερίας έκφρασης.

Αλλά αυτή η ασαφής προσέγγιση εξακολουθεί να βοηθά τον Ερντογάν να αποφύγει να κατευθύνει τα βέλη του άμεσα στη Σαουδική Αραβία, ενώ ταυτόχρονα υπερασπίζεται το Κατάρ.

Κάτω από την κάλυψη αυτής της τακτικής είναι το δίλημμα του Ερντογάν για το πώς θα διατηρούνται φιλικές σχέσεις με τους Σαουδάραβες, χωρίς να θυσιάζονται τα οφέλη της υποστήριξης του Κατάρ.

Άρθρο της Pinar Tremblay
Από το Al-Monitor

Share this

Related Posts

Previous
Next Post »